Filtr DPF to element układu wydechowego, który do dziś budzi kontrowersje wśród kierowców. W ciągu lat wokół tej niepozornej części narosły liczne mity, które skłoniły wiele osób do nielegalnego usuwania jej ze swoich samochodów. Czym jest filtr cząsteczek stałych, jakie pełni funkcje i w jaki sposób zadbać o jego skutecznie działanie?
Co to jest DPF w samochodzie?
Filtr cząsteczek stałych (DPF – Diesel particulate filter) to niewielkie urządzenie, wchodzące w skład układu wydechowego. Jego celem jest ograniczenie emisji trującej sadzy poprzez filtrowanie spalin oraz wypalanie cząsteczek stałych na popiół. Rozwiązanie to pozwala zmniejszyć emisje szkodliwych substancji do minimalnych wartości – filtry DPF wykazują się skutecznością wyłapywania sadzy na poziomie 85-100%. Możemy spotkać się również z filtrem FAP (Filtre à particules), niekiedy nazywanym filtrem „mokrym” ze względu na dolewanie do paliwa niewielkich ilości ceryny (tlenku ceru), która umożliwia wypalanie sadzy w znacznie niższej temperaturze. Regeneracja FAP przebiega tak samo, jak w przypadku „suchego” filtra DPF.
Powodem montowania filtrów cząsteczek stałych w Europie jest rosnąca świadomość wpływu, jaki mają spaliny samochodowe na środowisko oraz ludzkie zdrowie. Wraz z wprowadzeniem norm emisji Euro 4 w roku 2006 oraz kolejnych jej odmian – Euro 5 w 2011 roku oraz Euro 6 w 2016 roku – ograniczenie emisji sadzy stało się ważnym wymogiem, który producenci samochodów muszą brać pod uwagę podczas projektowania nowych modeli. Sposobem na spełnienie tych warunków jest właśnie filtr DPF.
Platyna i wypalanie sadzy – jak działa filtr DPF?
Znając już odpowiedź na pytanie „co to jest DPF?” można wyjaśnić metodę działania filtra oraz powód niechęci wśród kierowców do tego rozwiązania. Obudowę urządzenia tworzy płaszcz z wysokiej jakości stali nierdzewnej, wewnątrz której znajduje się ceramiczny korpus. Rdzeń filtra tworzą równolegle ułożone kanały, zamknięte naprzemiennie od strony wlotu oraz wylotu. Ściany przewodów wytwarzane są z węglika krzemu, który został pokryty tlenkiem glinu, ceru oraz cząsteczkami platyny. To właśnie obecność tego ostatniego pierwiastka sprawia, że filtry DPF są jednocześnie tak skuteczne oraz kosztowne.
Zadaniem filtra jest oczyszczenie spalin z sadzy, a następnie wypalanie jej na popiół. Jednakże do przeprowadzenia tego procesu filtr DPF potrzebuje wysokiej temperatury, którą można osiągnąć dopiero przy wprowadzeniu silnika na wysokie obroty. Najbezpieczniej jest to zrobić na drodze szybkiego ruchu, gdzie możemy utrzymać zwiększoną prędkość przez 15 do 30 minut – w zależności od stosowanego paliwa, rodzaju instalacji oraz stanu samochodu. Procedurę można również przeprowadzić na postoju. Z powyższego powodu wiele osób korzystających z auta jedynie do jazdy w mieście – gdzie nie zachodzą warunki do wypalania sadzy – boryka się z częstą niedrożnością filtra, co pociąga za sobą konieczność wizyty w serwisie. Jest to również przyczyna złej sławy DPF wśród kierowców.
Zapchany DPF – po czym poznać, że czas na regenerację?
Nowoczesne samochody zazwyczaj dadzą nam znać, kiedy filtr DPF ulegnie zatkaniu. Przy otworze wylotowym znajduje się czujnik ciśnienia, który sprawia, że w odpowiednim momencie zapali się kontrolka filtra cząsteczek stałych. To najlepszy moment, aby umówić się na wizytę w serwisie na czyszczenie DPF. Inne symptomy zatykającego się filtra obejmują:
- zwiększoną emisję spalin,
- pogorszone osiągi silnika,
- zwiększone zużycie paliwa.
W niektórych przypadkach rosnąca ilość sadzy może powodować przejście auta w tryb awaryjny lub gwałtowny wzrost obrotów zakończony zatarciem. W takim wypadku czyszczenie filtra DPF poprzez wypalanie złogów podczas jazdy nie przynosi już rezultatów – sadzy jest zbyt wiele – i konieczna staje się regeneracja DPF lub kosztowny zakup nowej części. Nawet regularne wypalanie sadzy nie usuwa wszystkich zanieczyszczeń, dlatego warto pamiętać o określonej przez producenta wydajności filtra i udać się do warsztatu, zanim dotrzemy do maksymalnej granicy przejechanych kilometrów – w zależności od modelu liczba ta wynosi od 80 do 180 tysięcy kilometrów.
Regeneracja filtra DPF
Jeżeli filtr w naszym samochodzie nie uległ fizycznemu zniszczeniu, możemy skorzystać z profesjonalnych usług przywracających kondycję urządzenia praktycznie do wartości fabrycznej. Jak w przypadku innych części w samochodzie, znacznie tańszym rozwiązaniem jest regularna konserwacja niż wymiana i nie inaczej jest w przypadku filtra cząsteczek stałych. Regeneracja DPF wymaga specjalistycznego sprzętu, dlatego najlepiej powierzyć auto w ręce specjalistów. Warsztat GEMMA zajmuje się kompleksową regeneracją filtrów, która w 24 godziny pozwoli odzyskać układowi wydechowemu dawną przepustowość i wydajność.